Shkollat publike janë institucione themelore për edukimin e brezave të ardhshëm, hapësira ku nxënësit mësojnë të mendojnë kritikisht, të zhvillojnë aftësi dhe të përgatiten për të ardhmen. Megjithatë, në vitet e fundit, një trend shqetësues ka vënë në rrezik këtë funksion të shkollave publike në Lezhë. Monitorimi i kryer nga H.A.N.A ka treguar se një pjesë e konsiderueshme e përmbajtjes së publikuar nga shkollat në faqet e tyre online është e politizuar, duke devijuar nga roli i tyre edukativ dhe duke shërbyer si mjete për promovimin e figurave politike dhe partive në pushtet.
Në këtë analizë do të shqyrtojmë nivelin e politizimit të arsimit në Lezhë, progresin e bërë në reduktimin e këtij fenomeni dhe nevojën për një monitorim të vazhdueshëm për të garantuar që shkollat të mbeten institucione neutrale dhe të fokusuara tek edukimi.
Politizimi i Shkollave në Lezhë – Çfarë Tregojnë të Dhënat?
Në vitin shkollor 2023-2024, monitorimi i faqeve online të 33 shkollave publike në Lezhë tregoi se 20 prej tyre kishin postime të natyrës politike. Në total, u regjistruan 4,480 postime, nga të cilat:
- 2,554 ishin postime të rregullta, të lidhura me aktivitetet edukative dhe komunitetin shkollor;
- 1,926 ishin postime të politizuara, të fokusuara tek promovimi i figurave politike dhe aktivitetet të tyre.
Pothuajse 43% e përmbajtjes së publikuar nga shkollat publike ishte e politizuar, duke ngritur shqetësime serioze mbi ndikimin e politikës në institucionet arsimore dhe rolin e drejtorëve të shkollave në këtë fenomen.
Në vitin shkollor 2024-2025, deri në mesin e vitit akademik, ka pasur një rënie të ndjeshme të këtij fenomeni. Deri më tani, nga 33 shkolla të monitoruara, 14 kanë pasur postime politike.
Numri total i postimeve në këtë periudhë ka qenë 972, nga të cilat:
- 770 janë postime të rregullta,
- 202 janë postime të politizuara.
- Kjo përfaqëson një ulje të përqindjes së postimeve të politizuara nga 43% në 20.8%. Kjo është një shenjë pozitive, por ende është herët për të konkluduar nëse ky është një trend i qëndrueshëm apo një ndryshim i përkohshëm. Monitorimi i këtij fenomeni duhet të vazhdojë deri në fund të vitit 2025 për të kuptuar nëse shkollat po largohen përfundimisht nga praktikat e mëparshme të përdorimit të platformave të tyre për qëllime politike.
Në kuadër të angazhimit për një arsim të pavarur dhe të paanshëm, H.A.N.A i ka drejtuar një kërkesë zyrtare Drejtorisë Rajonale të Arsimit Parauniversitar (DRAP) Lezhë, duke ngritur shqetësimin mbi këtë problematikë dhe duke kërkuar ndërhyrje për të garantuar që shkollat publike të mos përdoren si platforma për promovimin politik.
Kërkesa e dërguar theksoi nevojën për zbatimin e ligjeve dhe udhëzimeve që rregullojnë neutralitetin e arsimit parauniversitar, duke u bazuar në parimet e depolitizimit të institucioneve publike. H.A.N.A shpreson që kjo kërkesë është marrë në konsideratë dhe se DRAP ka ndërmarrë hapa konkretë për të garantuar një sistem arsimor profesional dhe të paanshëm. Nëse ky është rasti, është për t’u vlerësuar angazhimi për përmirësimin e mjedisit edukativ për nxënësit dhe mësuesit e Lezhës.
Pse Politizimi i Arsimit Është i Dëmshëm?
Ndikimi i politikës në arsimin publik ka pasoja serioze për nxënësit, mësuesit dhe cilësinë e përgjithshme të edukimit.
- Hapësirat arsimore nuk janë të lira për mendimin kritik
- Nxënësit ekspozohen ndaj një narrative të njëanshme politike, duke kufizuar aftësinë e tyre për të analizuar në mënyrë të pavarur informacionin dhe politikat publike.
- Presioni mbi stafin arsimor
- Mësuesit mund të ndihen të detyruar të mbështesin këtë lloj komunikimi nga frika për vendet e tyre të punës ose për të ruajtur marrëdhëniet me autoritetet shkollore dhe institucionet vendore.
- Deformimi i misionit të arsimit
- Arsimi duhet të jetë një hapësirë e lirë nga ndikimet politike, e bazuar në dijen, mendimin kritik dhe përgatitjen qytetare të nxënësve. Politizimi i shkollave i largon institucionet arsimore nga ky mision.
Çfarë Duhet të Ndodhë në Vazhdim?
Pavarësisht progresit të arritur deri më tani, është thelbësore që shoqëria civile, media dhe komuniteti i prindërve të mbeten të vëmendshëm për të garantuar që shkollat publike të mbeten të fokusuara tek edukimi dhe jo tek politika.
H.A.N.A propozon hapat e mëposhtëm:
- Ndërprerja e plotë e përdorimit të faqeve online të shkollave për promovim politik
- ZVAP dhe DRAP duhet të ndalojnë shkollat nga postimi i përmbajtjes politike dhe të zbatojnë udhëzimet për neutralitetin e institucioneve arsimore.
- Vendosja e rregullave të qarta për transparencën e faqeve online të shkollave
- Ministria e Arsimit duhet të publikojë udhëzime specifike mbi përmbajtjen e lejuar dhe të palejuar në faqet online të shkollave për të shmangur keqpërdorimin në të ardhmen.
- Masa disiplinore për institucionet arsimore që shkelin parimin e neutralitetit
- Çdo shkollë që vazhdon të promovojë figura politike duhet të përballet me masa administrative dhe të rikthehet në përmbushjen e rolit të saj edukativ.
- Monitorim i vazhdueshëm nga organizatat e shoqërisë civile dhe mediat
- Vëzhgimi aktiv i përmbajtjes së publikuar nga shkollat do të ndihmojë në garantimin e një transformimi të qëndrueshëm dhe jo vetëm një ndryshim të përkohshëm.
Depolitizimi i arsimit në Lezhë është një proces që kërkon angazhim të vazhdueshëm nga të gjitha palët e interesuara. Shkollat publike duhet të mbeten hapësira të sigurta për edukimin dhe zhvillimin e të rinjve, larg çdo ndikimi politik.
